Truyện cổ tích Thạch Sanh không chỉ là một câu chuyện hấp dẫn mà còn chứa đựng những bài học quý giá về lòng dũng cảm, sự kiên trì và chính nghĩa. Soạn bài Thạch Sanh Kết nối tri thức giúp học sinh hiểu rõ hơn về nội dung và thông điệp sâu sắc mà tác phẩm mang lại, từ đó các em dễ dàng tiếp cận và phân tích nhân vật một cách chi tiết nhất.
Trước khi đọc
Câu 1 trang 26 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Tưởng tượng về một con vật kì ảo và giới thiệu về con vật đó.
Trong một khu rừng bí ẩn có một loài vật tên là Linh Miêu Lửa, có hình dạng giống mèo nhưng lớn hơn, toàn thân bao phủ bởi lớp lông phát sáng như ngọn lửa. Linh Miêu Lửa biết nói tiếng người, có khả năng bay và điều khiển nhiệt độ. Khi con người gặp nạn trong rừng, nó xuất hiện để soi sáng đường đi và sưởi ấm cho họ. Dù hiền lành, nhưng nếu ai cố ý làm hại rừng, nó sẽ biến thành một ngọn lửa dữ dội để bảo vệ nơi ở của mình. Linh Miêu Lửa là biểu tượng của lòng can đảm và tình yêu thiên nhiên.
Câu 2 trang 26 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Tưởng tượng một đồ vật kì ảo, trình bày đặc điểm và chức năng.
Em tưởng tượng ra một cây bút thần tên là Bút Ước Mơ. Cây bút này có thể viết ra bất cứ điều gì người dùng mong muốn, và điều đó sẽ trở thành hiện thực trong một thời gian ngắn. Bút Ước Mơ có màu ánh bạc, đầu bút phát sáng mỗi khi có ý tưởng sáng tạo. Tuy nhiên, cây bút chỉ hoạt động với những điều ước tốt đẹp, mang lại hạnh phúc cho người khác. Nhờ cây bút này, em có thể giúp bạn bè học tốt hơn, giúp ba mẹ đỡ vất vả và mang lại niềm vui cho những người xung quanh.
Đọc văn bản
Theo dõi (trang 26)
Thời gian diễn ra câu chuyện: Vào thời xa xưa.
Bối cảnh không gian: Một túp lều cũ kỹ nằm dưới gốc cây đa to lớn.
Dự đoán (trang 26)
Lý Thông có thể sẽ tìm cách lợi dụng Thạch Sanh nhằm mưu cầu lợi ích cá nhân.
Theo dõi (trang 27)
Thạch Sanh: Vì thật thà nên tin lời ngay và quay trở lại túp lều cũ.
Lý Thông: Vui mừng khi được nhận phần thưởng vốn thuộc về Thạch Sanh.
Tưởng tượng (trang 28)
Đó là một vương quốc nằm sâu dưới lòng biển, nước bao phủ khắp nơi. Các sinh vật sống dưới nước là những thần dân, và chúng có khả năng giao tiếp như con người.
Tưởng tượng (trang 29)
Trên một vùng đất rộng rãi, mọi người tụ tập đông đủ. Họ được chia thành từng nhóm, ngồi xung quanh niêu cơm. Mỗi người ăn xong phần cơm của mình sẽ xếp hàng lần lượt để được múc thêm cơm.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Em yêu thích truyện Thạch Sanh vì nhân vật chính thể hiện những phẩm chất cao đẹp như lòng nhân ái, sự công bằng, tinh thần yêu chuộng hòa bình – đó cũng chính là những giá trị đạo đức và lý tưởng nhân văn mà con người Việt Nam luôn hướng tới.
Câu 2 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Thạch Sanh là một chàng trai mồ côi cha mẹ từ nhỏ, sống cô độc trong một túp lều đơn sơ nằm dưới gốc cây đa, tài sản duy nhất của cậu là chiếc rìu do cha để lại.
Câu 3 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Trong truyện có xuất hiện những loài vật kỳ ảo như Trăn tinh và đại bàng:
Trăn tinh trú ngụ ở ngôi miếu, là một con trăn khổng lồ có khả năng kỳ lạ và đáng sợ.
Đại bàng là một con quái vật lớn có phép thuật, đã bắt cóc công chúa và gây ra nhiều tai họa.
Câu 4 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Theo em, nếu lúc đó công chúa không bị câm, nàng sẽ lập tức nói ra sự thật. Như vậy, Lý Thông có thể sẽ nhanh chóng tìm cách bịt đầu mối, có thể là lấp hang và tìm cách hãm hại Thạch Sanh ngay lập tức.
Câu 5 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Chiếc đàn thần:
Âm thanh của chiếc đàn đã giúp Thạch Sanh được minh oan và làm công chúa nói lại được, qua đó phơi bày bộ mặt thật của Lý Thông.
Tiếng đàn cũng trở thành phương tiện để cảm hóa kẻ thù, mang lại hòa bình.
Niêu cơm thần: Dù có hàng vạn người ăn, cơm trong niêu vẫn không bao giờ cạn – biểu tượng cho lòng hiếu khách, nhân ái và khát vọng sống hòa thuận của người Việt Nam.
Câu 6 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
| Thạch Sanh | Lý Thông | |
| Hành động | Diệt trừ chằn tinh, đại bàng và giải cứu công chúa | Dối trá, chiếm công và cướp công chúa từ Thạch Sanh |
| Tính cách | Chân thật, vô tư, dũng cảm, luôn biết nghĩ cho người khác | Xảo quyệt, ích kỷ, lừa gạt để trục lợi |
Câu 7 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Cái kết của câu chuyện mang tính chất tốt đẹp, thể hiện khát vọng về sự công bằng và lẽ phải trong xã hội theo quan điểm của nhân dân ta.
Câu 8 trang 30 SGK Ngữ văn 6, tập 2
Trong bản của Huỳnh Lý và Nguyễn Xuân Lân: Cái kết nhẹ nhàng, phù hợp với tâm lý trẻ thơ, dễ tiếp nhận.
Trong bản của Anh Động: Cái kết có phần nghiêm khắc hơn, thể hiện sự trừng phạt rõ ràng dành cho những kẻ độc ác, phản ánh công lý một cách mạnh mẽ hơn.
Viết kết nối với đọc
Em rất khâm phục chú Minh một chú lính cứu hỏa làm việc ở đội phòng cháy chữa cháy quận em. Một lần, vào lúc nửa đêm, chung cư gần nhà em bất ngờ bốc cháy dữ dội. Trong khi mọi người hoảng loạn chạy ra ngoài, chú Minh và đồng đội đã nhanh chóng có mặt, không chút do dự lao vào biển lửa để cứu từng người mắc kẹt. Dù khói bụi mù mịt, chú vẫn cõng một em bé từ tầng 4 xuống an toàn. Tay chú bị bỏng do sức nóng, nhưng chú không than vãn mà tiếp tục quay lại hiện trường để kiểm tra lần cuối. Nhờ sự dũng cảm và tinh thần trách nhiệm của chú, không ai bị thương nặng trong vụ cháy hôm đó. Sau khi ngọn lửa được dập tắt, ai cũng cảm động trước hành động của chú. Em thấy chú Minh chính là một dũng sĩ ngoài đời thật – người đã âm thầm bảo vệ cuộc sống bình yên cho mọi người. Hình ảnh chú trong bộ đồ chữa cháy, mồ hôi hòa với tro bụi, là hình ảnh em sẽ không bao giờ quên. Em mong sau này mình cũng có thể trở thành một người dũng cảm và có ích như chú.
Bài soạn Thạch Sanh giúp học sinh hiểu sâu về nhân vật anh hùng, qua đó rút ra những giá trị nhân văn về dũng cảm, kiên trì và chính nghĩa. Đây là nền tảng để học sinh phát triển tư duy và nhân cách trong cuộc sống.
