Soạn bài Nhân vật quan trọng không chỉ giúp bạn hiểu nội dung câu chuyện mà còn mở ra một góc nhìn mới về cách đánh giá con người. Qua văn bản, ta thấy rằng người quan trọng đôi khi không phải là người nổi bật nhất, mà là người âm thầm tạo nên giá trị trong cuộc sống của người khác.
Trước khi đọc
Câu hỏi trang 132 sgk Ngữ văn 12 Tập 1
Bởi vì nó tạo ra sự chênh lệch rõ rệt giữa những gì người đó thể hiện (lời nói, suy nghĩ tự huyễn hoặc) với thực tế khách quan. Chính sự thiếu thực tế và thiếu tự nhận thức này khiến hành vi của họ trở nên lố bịch, phi lý trong mắt người khác, từ đó gây ra tiếng cười.
Đọc văn bản
Việc các nhân vật giao tiếp xã giao một cách thái quá thể hiện điều gì?
Trả lời:
Ngoài việc phản ánh sự bất lực và chán nản của các nhân vật, hành động này còn phơi bày một xã hội giả tạo, nơi người ta dùng những lời nói hoa mỹ nhưng thiếu đi sự chân thành thật sự.
Hãy chú ý đến thái độ của Khơ-lét-xta-cốp đối với “dân thường” và cả chính bản thân mình.
Trả lời:
Thái độ của anh ta pha trộn giữa sự cảm thông, thương xót, đồng thời cũng có phần căm ghét, giận dữ, xen lẫn với niềm kiêu hãnh và khát vọng thay đổi.
Khơ-lét-xta-cốp đã vô tình để lộ thân phận thật qua những lời khoác lác như thế nào?
Trả lời:
Anh ta khoe khoang về những chiến công như giết chết 18 tên lính Thổ Nhĩ Kỳ, và đánh nhau với gấu.
Đồng thời, anh ta cũng tự hào về sự giàu có, nhiều bạn bè và các mối quan hệ quan trọng.
=> Tuy nhiên, những lời khoe khoang đó lại vô tình tiết lộ thân phận thực của anh: một viên chức nghèo khó, thiếu tự tin, luôn khao khát được người khác công nhận. Hành động này cũng thể hiện sự bất mãn sâu sắc với xã hội Nga đầy bất công và suy thoái lúc bấy giờ.
Hãy lưu ý sự không tương xứng khi gắn tên Pu-skin với thể loại “ca kịch vui”.
Trả lời:
Việc liên kết tên tuổi Pu-skin với thể loại ca kịch vui là sự không phù hợp, bởi phong cách, số lượng tác phẩm và cách đánh giá về ông đều có sự khác biệt rõ rệt.
Khơ-lét-xta-cốp thể hiện trình độ hiểu biết văn học của mình ra sao?
Trả lời:
Thực chất, anh ta chỉ có hiểu biết rất hạn chế, nắm được vài mẩu thông tin rời rạc về một số tác phẩm nổi tiếng mà không có khả năng phân tích hay đánh giá sâu sắc một tác phẩm văn học.
Lời thoại của các nhân vật trong vở kịch có vai trò gì?
Trả lời:
Các cuộc đối thoại đầy căng thẳng giữa các nhân vật đóng góp quan trọng vào sự thành công của vở “Quan thanh tra”. Chúng kết hợp yếu tố hài hước, châm biếm và bất ngờ, phản ánh rõ nét sự giả dối và sự tha hóa trong xã hội Nga hoàng đế.
Qua những lời khoác lác của Khơ-lét-xta-cốp, ta có thể thấy giới thượng lưu quan tâm đến những hoạt động gì?
Trả lời:
Từ việc anh ta thường xuyên khoe khoang, có thể nhận ra những thú vui của giới thượng lưu là săn bắn, đua ngựa, tham gia dạ hội, xem kịch và thưởng thức âm nhạc.
Tại sao Khơ-lét-xta-cốp ngày càng nói nhiều và hăng hái hơn?
Trả lời:
Nguyên nhân gồm việc tự lừa dối bản thân, che giấu cảm giác tự ti, thói quen khoe khoang, đồng thời chịu ảnh hưởng từ môi trường xã hội và tâm lý muốn hòa nhập, được đám đông công nhận.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Khơ-lét-xta-cốp, một viên chức cấp thấp, đến thị trấn để nghỉ ngơi. Đúng lúc đó, dân trong thị trấn lan truyền tin đồn về việc sẽ có một thanh tra bí mật đến thị sát. Lo sợ những hành vi sai trái bị phát hiện, mọi người rất đề phòng. Tình cờ nghe được điều này, Khơ-lét-xta-cốp đã lợi dụng hiểu lầm để tỏ ra kiêu ngạo và hống hách.
Câu 2 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Khơ-lét-xta-cốp là một nhân vật hài hước vì những lời nói và hành động thiếu tính logic, thậm chí còn có phần mâu thuẫn. Sự khoe khoang của anh xuất phát từ tâm lý tự ti, mong muốn được người khác thừa nhận. Qua hình ảnh này, Gogol đã châm biếm xã hội Nga hoàng thối nát, nơi lòng tham và sự ích kỷ chi phối, đồng thời những kẻ như Khơ-lét-xta-cốp luôn tìm cách lừa dối và lợi dụng người khác.
Câu 3 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Thái độ của Thị trưởng và các quan chức đối với sự kiêu căng, khoe khoang của Khơ-lét-xta-cốp phản ánh rõ sự tha hóa, tham lam và ích kỷ của xã hội Nga hoàng. Họ chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, không hề để ý đến cộng đồng. Khi Khơ-lét-xta-cốp bỏ đi, họ nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường, không chút ăn năn hay hối lỗi.
Câu 4 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Hai nhân vật An-na An-đrê-ép-na và Ma-ri-a An-tô-nốp-ba góp phần không nhỏ tạo nên sự hài hước, châm biếm và phản ánh chân thực xã hội qua các tình huống và cách hành xử của họ trong vở Quan thanh tra.
Câu 5 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Trong đoạn trích, tác giả đã sử dụng thủ pháp khoa trương một cách hiệu quả để tạo nên hiệu quả trào phúng. Thủ pháp này giúp tăng tính hài hước, châm biếm sâu sắc, đồng thời phản ánh hiện thực xã hội một cách sống động.
Câu 6 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Vở kịch xây dựng nhiều tình huống hài hước và châm biếm sắc bén. Gogol đã khéo léo vận dụng các thủ pháp trào phúng để lột tả sự mục nát, bất công của xã hội Nga hoàng. Tính hiện thực được thể hiện rõ nét, phản ánh đúng bản chất xã hội lúc bấy giờ. Đồng thời, tác phẩm còn mang giá trị nhân văn sâu sắc qua việc đề cao công lý, sự trung thực và phẩm chất liêm khiết.
Câu 7 trang 139 SGK Ngữ văn 12 Tập 1
Thói “Khơ-lét-xta-cốp” xuất phát từ tâm lý tự ti và khao khát được người khác công nhận của chính nhân vật.
Hậu quả có thể là gây hoang mang, mất lòng tin trong xã hội, đồng thời làm tổn hại đến danh dự cá nhân.
Tôi đồng ý với quan điểm của Gogol, bởi khoác lác là một tật xấu phổ biến và rất khó tránh khỏi trong đời sống. Vì vậy, mỗi người cần ý thức rèn luyện sự trung thực, liêm khiết và luôn tỉnh táo trước những lời nói phóng đại, khoác lác của người khác.
Kết nối đọc – viết
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ của bạn về cách khắc phục “thói Khơ-lét-xta-cốp”.
Để khắc phục “thói Khơ-lét-xta-cốp”, một biểu hiện của sự khoác lác, ảo tưởng và thiếu thực tế, theo tôi, điều quan trọng nhất là bắt đầu từ sự tự nhận thức. Mỗi cá nhân cần dũng cảm đối diện với chính mình, thành thật nhìn nhận những biểu hiện của thói xấu này trong suy nghĩ và hành động. Tiếp theo, việc rèn luyện đức tính trung thực, nói đi đôi với làm, và tập trung vào việc xây dựng giá trị thực thay vì chỉ cố gắng đánh bóng vẻ bề ngoài là vô cùng cần thiết. Thay vì tìm kiếm sự ngưỡng mộ nhất thời bằng những lời nói sáo rỗng, hãy nỗ lực học tập, làm việc để có những thành tựu cụ thể, dù nhỏ bé. Bên cạnh đó, việc học cách lắng nghe, tôn trọng sự thật và khiêm tốn nhìn nhận những hạn chế của bản thân sẽ giúp chúng ta dần từ bỏ lối sống ảo, hướng tới sự trưởng thành và hoàn thiện nhân cách một cách bền vững.
Sau khi học xong bài Nhân vật quan trọng, bạn sẽ nhận ra rằng mỗi người đều có vai trò riêng và đều xứng đáng được trân trọng. Đây là một bài học nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, giúp chúng ta sống chậm lại và biết quý trọng những điều tưởng chừng nhỏ bé quanh mình.
