Soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền sẽ giúp bạn khám phá cuộc đấu tranh nội tâm đầy giằng xé của Javert một viên thanh tra đại diện cho luật pháp nhưng lại bị lay động bởi lòng nhân ái. Qua đoạn trích, ta thấy rõ thông điệp nhân văn mà Victor Hugo muốn gửi gắm: khi con người biết lắng nghe trái tim, công lý trở nên giàu lòng trắc ẩn hơn.
Trước khi đọc
Câu hỏi trang 39, SGK Ngữ văn 10, Tập 2
Người có khả năng gây ảnh hưởng, điều khiển và thu phục người khác.
Câu hỏi trang 39, SGK Ngữ văn 10, Tập 2
Trong bộ phim Tây Du Ký, nhân vật Đường Tăng sở hữu uy quyền đặc biệt. Dù không có những phép thần thông như các đồ đệ của mình, nhưng bằng tấm lòng chân thành và sự kiên trì, Đường Tăng đã thu phục được các môn đệ và giúp họ đạt đến cảnh giới tu hành viên mãn.
Đọc văn bản
Hoàn cảnh và tình trạng của Phăng-tin được mô tả ra sao?
Phăng-tin là một nữ công nhân đang nằm trên giường bệnh, hết sức mong ngóng gặp lại đứa con gái yêu quý mà chị tưởng rằng đã được ông thị trưởng giúp đưa về.
Chị không thể chịu nổi bộ mặt đáng ghét của Gia-ve, khiến chị cảm thấy như không thở nổi.
Tại sao người kể chuyện lại nhấn mạnh: “từ giờ chúng ta cứ gọi bằng cái tên này”?
Tác giả muốn làm rõ tên Giăng Văn-giăng để tránh nhầm lẫn với cái tên Ma-đơ-len mà ông từng dùng trước đây.
Hãy chú ý đến cách miêu tả giọng nói của Gia-ve.
Trong giọng nói của hắn khi phát ra hai tiếng ấy có một vẻ man rợ và cuồng loạn.
Vì sao Phăng-tin lại cảm thấy “cả thế giới như tan biến”?
Chị nhìn thấy một sự phi lý đến mức ngay cả trong những cơn sốt mê sảng kinh hoàng, chị cũng không thể tưởng tượng được. Chị chứng kiến cảnh tên chó săn Gia-ve túm lấy ông thị trưởng, khiến ông phải cúi đầu chịu nhục.
So sánh cách ra lệnh của Gia-ve và lời nói của Giăng Văn-giăng qua cuộc đối thoại.
- Gia-ve: giọng lớn, hách dịch, ra lệnh và quát mắng.
- Giăng Văn-giăng: giọng thì thầm, nhún nhường, khúm núm.
Phản ứng và cảm xúc của Phăng-tin khi nghe nhắc đến con gái của chị như thế nào?
Phăng-tin run rẩy, hoảng loạn, vội vã và đầy lo âu.
Thái độ của Gia-ve khi nói về Giăng Văn-giăng thể hiện điều gì?
Gia-ve tỏ ra khinh miệt, coi thường.
Tại sao Gia-ve lại cảm thấy sợ hãi?
Hắn run sợ trước hành động chống đối của Giăng Văn-giăng khi ông “cầm thanh sắt, chầm chậm tiến về phía giường Phăng-tin.”
Hình thức câu hỏi trong lời người kể có điểm gì đặc biệt?
Các câu hỏi không phải do nhân vật trực tiếp nói ra mà là câu hỏi trong lời kể chuyện, vừa như sự tự vấn bản thân, vừa là chất vấn đối với Giăng Văn-giăng.
Thái độ của Giăng Văn-giăng với Gia-ve được thể hiện ra sao qua câu nói cuối cùng trong đoạn trích?
Giăng Văn-giăng giữ thái độ bình thản, điềm tĩnh nhưng vô cùng cứng rắn và kiên quyết.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 41 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Đoạn trích có thể được chia thành hai phần:
- Phần một (từ đầu đến khi Phăng-tin tắt thở): Khi nghe những lời nói đầy uy quyền của Gia-ve về ông thị trưởng Ma-đơ-len và chứng kiến hành động của hắn, Phăng-tin sợ hãi đến mức ngã đập đầu vào thành giường rồi ngất đi.
- Phần hai (phần còn lại): Giăng-van-giăng thể hiện thái độ kiên quyết khiến Gia-ve hoảng sợ, rồi ông ngồi bên cạnh Phăng-tin thì thầm những lời cuối cùng và chuẩn bị cho người đã khuất.
- Mối liên hệ giữa hai phần là quan hệ nhân quả: chính sự hung hăng và lời lẽ sắc bén của Gia-ve đã dẫn đến cái chết của Phăng-tin, đồng thời sự cứng rắn của Giăng-van-giăng khiến hắn phải dè chừng, buộc ông phải cầm lấy thanh sắt để bảo vệ Phăng-tin và hoàn thành nhiệm vụ của lương tâm.
Câu 2 trang 41 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Giăng-van-giăng rất đồng cảm và thương xót sâu sắc trước số phận đau thương của Phăng-tin. Mặc dù đứng trước nguy cơ bị bắt giữ, ông không để tâm đến bản thân mà chỉ quan tâm đến nỗi đau của người phụ nữ ấy.
Có thể những lời cuối Giăng-van-giăng nói với Phăng-tin là lời hứa sẽ bảo vệ đứa con gái Cô-đét.
Câu 3 trang 45 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Qua lời kể, Gia-ve hiện lên như một kẻ tàn nhẫn, lạnh lùng, đối xử thô bạo với người khác.
Người kể chuyện bày tỏ thái độ phẫn nộ, lên án gay gắt đối với nhân vật Gia-ve.
Câu 4 trang 45 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Ban đầu, Giăng-van-giăng nói chuyện với thái độ điềm tĩnh, không hề sợ hãi dù đã lọt vào tay Gia-ve, gọi thẳng tên hắn với sự khinh bỉ rõ ràng.
Sau đó, vì muốn thuyết phục Gia-ve tìm con gái cho Phăng-tin, ông hạ giọng cầu xin: “Tôi cầu xin ông có một điều…”
Khi cần nói những lời cuối với Phăng-tin, ông dùng lời lẽ cương quyết, nhẹ nhàng nhưng đầy quyền uy: “Tôi khuyên anh đừng có quấy rầy tôi lúc này.”
Cuối cùng, Giăng-van-giăng thể hiện sự chủ động và bình tĩnh trước tình huống: “Giờ anh muốn làm gì thì làm.”
=> Thái độ và cách nói của Giăng-van-giăng thay đổi linh hoạt, phù hợp với diễn biến tình huống và phản ứng trước cách hành xử tàn nhẫn của Gia-ve.
Câu 5 trang 45 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Đoạn trích được kể bằng ngôi thứ ba toàn năng, nhưng tác giả đã hạn chế phần nào sức mạnh bao quát của người kể.
Điều này thể hiện rõ nhất qua đoạn miêu tả lời thì thầm của Giăng-van-giăng với Phăng-tin: thay vì để người kể thuật lại toàn bộ, Víc-to Hu-go để người đọc tự cảm nhận, suy luận để hiểu sâu sắc hơn ý nghĩa triết lý mà tác giả muốn truyền tải.
Câu 6 trang 45 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Trong đoạn trích, cả Gia-ve và Giăng-van-giăng đều có quyền lực, nhưng thực sự uy quyền thuộc về Giăng-van-giăng. Ông luôn giữ bình tĩnh, kiểm soát tình hình và làm Gia-ve phải sợ hãi. Uy quyền của ông là sức mạnh của người dám hy sinh vì lương tâm và trách nhiệm đạo đức.
Câu 7 trang 45 SGK Ngữ văn 10 Tập 2
Uy quyền có thể xuất phát từ vị trí xã hội hoặc vai trò người thi hành pháp luật, nhưng ở đây, Giăng-van-giăng thể hiện quyền lực dựa trên tình thương, sức mạnh của lương tâm và lòng hy sinh vì người khác, khiến Gia-ve phải run sợ.
Kết nối đọc – viết
Bạn có cảm thấy hứng thú khi đọc những tác phẩm tự sự được kể bởi người kể chuyện toàn tri hay không? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày quan điểm của mình về vấn đề này.
Cá nhân tôi cảm thấy khá hứng thú khi đọc những tác phẩm tự sự được kể bởi người kể chuyện toàn tri. Kiểu người kể này cho phép tôi có cái nhìn bao quát và sâu sắc về toàn bộ thế giới truyện, từ bối cảnh rộng lớn đến những diễn biến tâm lý phức tạp của nhiều nhân vật. Việc được biết suy nghĩ, cảm xúc và cả những bí mật mà chính các nhân vật khác không biết giúp tôi thấu hiểu trọn vẹn hơn động cơ hành động của họ, đồng thời cảm nhận được sự đa chiều, phức tạp của câu chuyện. Mặc dù đôi khi có thể làm giảm yếu tố bất ngờ, nhưng lợi ích từ việc nắm bắt bức tranh toàn cảnh và sự phong phú trong tâm lý nhân vật thường khiến trải nghiệm đọc của tôi trở nên trọn vẹn và đáng suy ngẫm hơn.
Việc soạn bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền không chỉ giúp nắm vững kiến thức về nội dung và nghệ thuật, mà còn mở ra nhiều suy ngẫm về sự thức tỉnh của con người trước những giá trị nhân đạo. Đây là một văn bản sâu sắc, khiến người đọc phải dừng lại để nhìn lại chính mình và cách ta ứng xử với người khác.
