Bài thơ Mây và sóng của Xuân Quỳnh không chỉ khắc họa vẻ đẹp dịu dàng của thiên nhiên mà còn thể hiện tâm hồn trẻ trung, nhạy cảm của tác giả. Soạn bài Mây và sóng lớp 6 giúp học sinh dễ dàng tiếp cận, hiểu và cảm nhận sâu sắc giá trị nội dung cùng nghệ thuật độc đáo của bài thơ.
Chuẩn bị đọc
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng từng có lúc chơi đùa cùng người thân như cha mẹ, anh chị,… Em cũng vậy, em đã có những khoảnh khắc thật đẹp khi cùng gia đình chơi đùa trong những lúc rảnh rỗi.
Những trò chơi như trốn tìm, đố vui hay đoán chữ không chỉ mang lại tiếng cười mà còn giúp cả nhà thêm gần gũi, thấu hiểu nhau hơn.
Đối với em, khoảng thời gian ấy thật sự rất đáng trân trọng. Em cảm thấy vui vẻ, ấm áp và hạnh phúc khi được ở bên cạnh những người thân yêu. Đó là những ký ức em sẽ luôn giữ mãi trong tim.
Trải nghiệm cùng văn bản
Qua tưởng tượng của người con về một trò chơi “thú vị” hơn, em nghĩ người con muốn gửi gắm điều gì?
Qua những hình dung ấy, người con muốn bày tỏ tình cảm yêu thương sâu sắc dành cho mẹ.
Người con hóa thân thành mây, mẹ là trăng, và con dùng hai tay ôm chặt lấy mẹ. Trò chơi này thể hiện tình yêu thương gắn bó, mong muốn luôn được ở bên mẹ và che chở cho mẹ.
Khi đọc bài thơ, hình ảnh nào để lại ấn tượng trong tâm trí em?
Ngay lập tức, hình ảnh mẹ và con hiện lên rõ nét trong tâm trí em.
Tình yêu thương và sự gắn bó giữa mẹ và con được thể hiện qua những cuộc trò chuyện của em bé với những người trên mây và trong sóng.
Hình tượng mây và sóng, qua góc nhìn và trí tưởng tượng của trẻ thơ, trở nên sinh động, kỳ diệu, đồng thời biểu tượng cho lòng bao dung và tình yêu rộng lớn của mẹ.
Suy ngẫm và phản hồi
Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Mây và sóng là một bài thơ?
Những đặc điểm khiến em nhận ra đây là bài thơ bao gồm:
- Mỗi câu đều được tác giả tách riêng, xuống dòng rõ ràng.
- Những lời đối thoại giữa đứa trẻ và các bạn được trích dẫn, đặt trong dấu ngoặc kép.
- Bài thơ không theo quy luật vần điệu chặt chẽ, nhưng vẫn mang âm hưởng nhẹ nhàng, đậm chất trữ tình.
Kẻ bảng sau vào vở và điền các thông tin phù hợp, sau đó, trao đổi với bạn:
| Ấn tượng của em về bài thơ | Những hình ảnh, biện pháp tu từ gợi cho em ấn tượng | Ý kiến của bạn em |
| – Bài thơ mang một lối viết tự do, gần gũi như lời trò chuyện, khác với những bài thơ truyền thống. | – Thế giới thiên nhiên trong bài thơ hiện lên vô cùng phong phú và rực rỡ với các hình ảnh: mây trời, sóng biển, bình minh, hoàng hôn, vầng trăng, bầu trời và cả những bến bờ xa lạ, huyền ảo. | – Bạn em cũng có chung những cảm nhận và suy nghĩ giống như em về bài thơ này. |
| – Em cảm nhận sâu sắc tình cảm trìu mến, quấn quýt mà em bé dành cho mẹ qua những lời thỏ thẻ ngây ngô khi em tưởng tượng mình là những người bạn đồng hành vô hình trên mây, dưới sóng. | – Cách nhìn của em bé khiến thiên nhiên vốn đã đẹp lại càng thêm lung linh, quyến rũ và tràn đầy sức sống. | |
| – Điều đặc biệt là bài thơ đã thành công trong việc thể hiện tình mẹ con sâu đậm và niềm vui con trẻ ngập tràn qua những trò chơi tưởng tượng ngộ nghĩnh mà em bé nghĩ ra để được ở bên mẹ. | – Dù mang vẻ kì ảo, những hình ảnh thiên nhiên vẫn giữ được nét chân thật, sống động. | |
| – Tác giả đã khéo léo sử dụng từ ngữ để miêu tả hình dáng, chuyển động, âm thanh và màu sắc của thế giới tự nhiên một cách tinh tế và phù hợp. | ||
| – Mỗi hình ảnh thiên nhiên đều ẩn chứa những ý nghĩa sâu xa: “trò chơi trên mây, trong sóng” tượng trưng cho những niềm vui, sự hấp dẫn của cuộc sống bên ngoài; còn “bến bờ kì lạ” lại là biểu tượng cho trái tim bao dung, rộng mở và tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ. |
Hãy phác họa bằng lời hoặc tranh những hình dung của em khi đọc bài thơ và chia sẻ với các bạn
Khi đọc bài thơ, em cảm nhận được sự gắn bó sâu sắc giữa con và mẹ qua hai cuộc trò chuyện với những người trên mây và trong sóng.
Bài thơ thể hiện rõ tình mẫu tử ngọt ngào và niềm vui bất tận trong những trò chơi do em bé tưởng tượng cùng mẹ.
Hãy nêu hiệu quả của việc sử dụng các yếu tố tự sự và miêu tả trong bài thơ:
Tác dụng:
- Yếu tố tự sự giúp người đọc dễ dàng hình dung tình cảm và sự gần gũi, thân thiết giữa con và mẹ, đồng thời cảm nhận được niềm hạnh phúc trong những trò chơi của hai mẹ con.
- Yếu tố miêu tả làm cho hình ảnh thiên nhiên và cảnh vật trở nên sống động, sinh động như bình minh vàng, vầng trăng bạc,…
Em có cảm nhận gì về tình cảm của tác giả? Những chi tiết nào trong bài thơ khiến em có cảm nhận đó?
Em thấy tác giả dành tình cảm sâu sắc và trân trọng tình mẫu tử thiêng liêng giữa mẹ và con.
Những chi tiết khiến em có cảm nhận ấy là:
- Đứa trẻ từ chối lời mời chơi hấp dẫn từ những người trên mây và trong sóng vì mẹ đang đợi ở nhà.
- Đứa trẻ sáng tạo ra những trò chơi thú vị và cảm thấy hạnh phúc khi được chơi cùng mẹ.
Những trò chơi mà em bé nghĩ ra và cách em mô tả trò chơi này thể hiện tình cảm với mẹ như thế nào? Điều đó gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm giữa những người thân trong gia đình?
Những trò chơi em bé tưởng tượng và cách mô tả thể hiện tình cảm với mẹ:
- Em bé là sóng, mẹ là bến bờ bình yên.
- Cách mô tả: Em bé lăn mãi rồi reo lên vui sướng, tan hòa vào vòng tay mẹ, và không ai ngoài mẹ con biết họ đang ở đâu.
Điều đó khiến em suy nghĩ rằng:
- Tình cảm giữa những người thân trong gia đình là sự gắn bó khăng khít, không gì có thể thay thế.
- Chúng ta cần trân trọng tình cảm thiêng liêng này và luôn đối xử yêu thương, chân thành với những người thân yêu của mình.
Nhờ bài soạn Mây và sóng, các em sẽ mở rộng được tầm nhìn và phát triển kỹ năng cảm thụ thơ ca, đồng thời thấu hiểu được sự hòa quyện tuyệt vời giữa thiên nhiên và tình cảm con người trong tác phẩm.
