Soạn bài Chiếu dời đô ngắn nhất giúp học sinh nắm nhanh nội dung chính và giá trị lịch sử của văn bản nổi tiếng do Lý Công Uẩn ban hành. Bài soạn tập trung vào lý lẽ sắc bén, tư tưởng vì dân và tầm nhìn chiến lược thể hiện qua từng câu chữ, hỗ trợ học tốt môn Ngữ văn lớp 6.
Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 SGK Ngữ văn 8, Tập 1, trang 118
– Tác giả nhắc đến việc các triều đại xưa chuyển đô với mục đích gì?
Trả lời:
Việc chuyển đô được các triều đại thực hiện nhằm mưu tính việc lớn, xây dựng một triều đại vững mạnh, ổn định lâu dài, mang lại tương lai thịnh vượng cho các thế hệ về sau.
Câu 2 SGK Ngữ văn 8, Tập 1, trang 119
– Hãy lưu ý đến lý do dẫn đến việc dời đô.
Trả lời:
Hai triều đại Đinh và Lê giữ nguyên kinh đô cũ khiến cho vận mệnh không được lâu dài, đất nước kém phát triển, nhân dân chịu nhiều thiệt hại, muôn loài khó thích nghi.
Câu 3 SGK Ngữ văn 8, Tập 1, trang 119
– Thành Đại La sở hữu những ưu điểm nổi bật nào?
Trả lời:
- Đây từng là nơi đóng đô của Cao Vương.
- Vị trí địa lí thuận lợi: nằm ở trung tâm, mở ra bốn phía, có cả sông núi, đất rộng và bằng phẳng, cao ráo, không lo ngập úng.
- Về phong thủy: mang thế rồng cuộn hổ ngồi – biểu trưng cho sự thịnh vượng.
- Tài nguyên thiên nhiên dồi dào, đất đai màu mỡ.
- Chính trị – hành chính: là nơi giao thoa, hội tụ của cả nước.
Câu 4 SGK Ngữ văn 8, Tập 1, trang 119
– Câu văn kết thúc trong bài chiếu phản ánh điều gì?
Trả lời:
Câu kết vừa thể hiện quyết định chính thức của nhà vua, vừa như lời hiệu triệu nhân dân. Nó cho thấy sự đồng lòng giữa vua và dân, thể hiện một tầm nhìn chung vì sự phát triển bền vững của đất nước. Khoảng cách giữa người lãnh đạo và quần chúng được thu hẹp, tạo nên sự đồng thuận to lớn trong việc chuyển đô.
Trả lời câu hỏi cuối bài
Việc Lý Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư về thành Đại La vào năm 1010 là một sự kiện mang ý nghĩa lịch sử vô cùng to lớn, thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của vị vua sáng lập triều Lý. Quyết định này không chỉ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử dân tộc mà còn phản ánh khát vọng xây dựng một quốc gia độc lập, hùng cường. Hoa Lư, với địa thế núi non hiểm trở, chỉ phù hợp với vai trò phòng thủ trong thời kỳ đầu tự chủ, nay không còn đủ điều kiện để trở thành trung tâm của một đất nước đang trên đà phát triển. Ngược lại, Đại La (sau này là Thăng Long) sở hữu vị trí trung tâm đất nước, địa thế bằng phẳng, rộng rãi, thuận lợi cả về giao thông đường thủy lẫn đường bộ, “đúng ngôi nam bắc đông tây”, “nhìn sông dựa núi”, là nơi “muôn vật hết sức tươi tốt phồn thịnh”. Việc dời đô đã mở ra một thời kỳ phát triển mới, đưa Thăng Long trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước trong nhiều thế kỷ. Quyết định lịch sử ấy đã đặt nền móng vững chắc cho sự ổn định và thịnh trị của các triều đại sau này, đồng thời khẳng định ý chí tự cường và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam.
Kết luận
Qua soạn bài Chiếu dời đô ngắn nhất, người học không chỉ hiểu sâu về bối cảnh và tư tưởng tiến bộ của Lý Công Uẩn mà còn nhận ra ý nghĩa lâu dài của quyết định dời đô trong tiến trình phát triển dân tộc. Một văn bản ngắn nhưng giàu giá trị, cần được cảm nhận bằng sự trân trọng và suy ngẫm.
