Viết về quê hương luôn là một chủ đề gần gũi nhưng không kém phần thử thách đối với học sinh lớp 7. Phần mở bài đóng vai trò quan trọng, quyết định sự thành công của bài văn. Một mở bài hay sẽ thu hút người đọc, tạo ấn tượng mạnh mẽ và định hướng cho toàn bộ bài viết. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu đến các em 10+ mẫu mở bài quê hương hay, độc đáo được chia thành hai phương pháp chính: mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp, giúp các em có thêm nhiều lựa chọn phù hợp với phong cách viết của mình.
Mở bài trực tiếp về quê hương
Mở bài trực tiếp là cách viết đi thẳng vào vấn đề, nêu rõ chủ đề quê hương ngay từ đầu. Phương pháp này giúp người đọc nhanh chóng nắm bắt được nội dung bài viết, đồng thời thể hiện sự mạch lạc, rõ ràng trong tư duy của người viết.
Mở bài nêu vị trí địa lý của quê hương
Mẫu 1: “Quê hương tôi là một làng nhỏ nằm ven sông Hồng, thuộc huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội. Nơi đây được thiên nhiên ưu đãi với dòng sông hiền hòa uốn lượn, những cánh đồng lúa xanh ngát trải dài và những con đường làng rợp bóng tre xanh. Mỗi khi nhắc đến quê hương, lòng tôi lại dâng lên niềm tự hào và xúc động khó tả.”
Cách mở bài này giúp người đọc hình dung được vị trí địa lý cụ thể của quê hương người viết, tạo nền tảng không gian cho câu chuyện sắp được kể. Việc chỉ rõ vị trí địa lý còn thể hiện sự gắn bó sâu sắc của tác giả với mảnh đất nơi mình sinh ra và lớn lên.
Mở bài bằng nét đặc trưng nổi bật của quê hương
Mẫu 2: “Làng tôi nổi tiếng với nghề dệt lụa truyền thống có từ hàng trăm năm nay. Tiếng thoi đưa vang lên từ sáng sớm đến chiều tà là âm thanh quen thuộc của mỗi ngày. Những tấm lụa mềm mại, óng ả với họa tiết tinh xảo đã mang tên tuổi quê hương tôi đi khắp mọi miền đất nước và vươn xa ra thế giới.”
Bằng cách nhấn mạnh vào đặc trưng nổi bật của quê hương, mở bài này tạo được ấn tượng mạnh mẽ và sự tò mò cho người đọc. Nét đặc trưng này có thể là một nghề truyền thống, một sản phẩm đặc sản, một di tích lịch sử hay một phong tục văn hóa độc đáo của địa phương.
Mở bài bằng cảm xúc yêu quê hương
Mẫu 3: “Quê hương – hai tiếng đơn sơ mà thiêng liêng biết bao. Mỗi khi nhắc đến quê hương, lòng tôi lại dâng trào một tình cảm khó tả – vừa thân thương, vừa tự hào, vừa nhớ nhung da diết. Dù đi đâu, làm gì, hình ảnh về mảnh đất nơi tôi sinh ra và lớn lên vẫn luôn in đậm trong tâm trí, như một phần không thể thiếu của cuộc đời.”
Mở bài bằng cảm xúc giúp bài văn trở nên chân thành, xúc động và gần gũi với người đọc. Cách mở bài này thể hiện tình cảm sâu đậm của người viết dành cho quê hương, từ đó gây được sự đồng cảm và thu hút người đọc ngay từ những dòng đầu tiên.
Mở bài bằng miêu tả cảnh đẹp quê hương
Mẫu 4: “Quê tôi đẹp nhất vào những buổi sớm mùa thu, khi làn sương mỏng còn phủ trắng cánh đồng, nắng sớm len lỏi qua tán lá tre xanh rải những đốm vàng lung linh trên con đường làng. Những ngôi nhà nhỏ ẩn hiện sau hàng rào dâm bụt đỏ thắm, và đâu đó vẳng lại tiếng gà gáy sáng, tiếng chim hót líu lo hòa cùng tiếng cười nói rộn ràng của người dân làng ra đồng.”
Cách mở bài này sử dụng những hình ảnh gợi cảm, sống động để tạo ấn tượng về vẻ đẹp của quê hương. Thông qua những chi tiết miêu tả cụ thể, người đọc như được đắm mình vào không gian quê hương người viết, cảm nhận được vẻ đẹp bình dị mà thơ mộng của làng quê Việt Nam.
Mở bài nêu giá trị lịch sử, văn hóa của quê hương
Mẫu 5: “Quê hương tôi tự hào là vùng đất của những anh hùng, nơi đã sinh ra nhiều danh nhân, nhiều chiến sĩ đã hiến dâng tuổi xuân cho độc lập dân tộc. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, mảnh đất này vẫn giữ nguyên những giá trị văn hóa truyền thống, những lễ hội đặc sắc và những di tích lịch sử quan trọng, minh chứng cho một quá khứ hào hùng và bề dày văn hóa phong phú.”
Mở bài này nhấn mạnh vào giá trị lịch sử, văn hóa của quê hương, tạo nên sự tự hào và kính trọng. Cách mở bài này phù hợp khi viết về những địa phương có truyền thống lịch sử, văn hóa đặc sắc, nơi đã chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng của dân tộc hoặc sản sinh ra nhiều nhân vật có đóng góp lớn.
Mở bài gián tiếp về quê hương
Khác với mở bài trực tiếp, mở bài gián tiếp không đi thẳng vào chủ đề quê hương ngay, mà thường bắt đầu bằng những suy ngẫm, câu nói, câu thơ, tục ngữ… liên quan đến quê hương rồi mới dẫn dắt vào chủ đề chính. Cách mở bài này tạo sự hấp dẫn, bất ngờ và chiều sâu cho bài viết.
Mở bài bằng câu thơ, ca dao về quê hương
Mẫu 6: “Quê hương là chùm khế ngọt / Cho con trèo hái mỗi ngày / Quê hương là đường đi học / Con về rợp bóng hàng cây… Những câu thơ giản dị mà sâu lắng của nhà thơ Đỗ Trung Quân đã nói lên tình cảm thiêng liêng, gắn bó mà mỗi người dành cho quê hương mình. Với tôi, quê hương không chỉ là nơi chôn rau cắt rốn, mà còn là nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ nhất của tuổi thơ, là điểm tựa tinh thần mỗi khi xa xứ.”
Cách mở bài này sử dụng những vần thơ, câu ca dao nói về quê hương để tạo cảm xúc và dẫn dắt vào chủ đề. Những câu thơ, ca dao được chọn thường có nội dung gần gũi, dễ đi vào lòng người và thể hiện được tình cảm sâu sắc dành cho quê hương.
Mở bài bằng câu nói nổi tiếng về quê hương
Mẫu 7: “Có câu nói rằng: “Quê hương là nơi chôn nhau cắt rốn, nơi ta sinh ra và lớn lên, nơi lưu giữ những kỷ niệm đẹp nhất của đời người”. Quả thật, dù có đi đâu, làm gì, mỗi người đều mang trong mình hình ảnh quê hương như một phần máu thịt không thể tách rời. Với tôi, quê hương là một miền quê nhỏ bé ven sông, nơi có những con người chất phác, hiền hòa và những phong tục tập quán đã được gìn giữ qua bao thế hệ.”
Mở bài bằng câu nói nổi tiếng giúp tạo điểm nhấn và sự uy tín cho bài viết. Những câu nói này thường mang tính triết lý, sâu sắc và được nhiều người đồng tình, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho người viết phát triển ý tưởng của mình.
Mở bài bằng câu hỏi tu từ về quê hương
Mẫu 8: “Quê hương là gì? Phải chăng là tiếng gà gáy sáng, tiếng chim hót líu lo trên cành, hay tiếng võng đưa kẽo kẹt dưới gốc đa già? Phải chăng là mùi rơm rạ thơm phức sau mùa gặt, hay mùi bánh chưng ngày Tết, mùi hoa bưởi hoa nhài thơm ngát góc vườn? Với tôi, quê hương là tất cả những điều đó và còn nhiều hơn thế nữa – là nơi chứa đựng kỷ niệm, là chốn bình yên để trở về sau những chặng đường dài.”
Cách mở bài bằng câu hỏi tu từ tạo sự tò mò, gợi suy nghĩ và cảm xúc cho người đọc. Những câu hỏi này không nhất thiết phải có câu trả lời trực tiếp mà chủ yếu để gợi mở, dẫn dắt vào chủ đề quê hương một cách tự nhiên và đầy cảm xúc.
Mở bài bằng kỷ niệm cá nhân gắn với quê hương
Mẫu 9: “Mỗi khi Tết đến xuân về, hình ảnh đầu tiên hiện lên trong tâm trí tôi là cảnh ông nội tỉ mẩn viết câu đối đỏ, bà nội loay hoay gói bánh chưng trong căn bếp nhỏ tỏa hương thơm nồng nàn. Những kỷ niệm đó, dù đã trôi qua nhiều năm, vẫn luôn sống động như vừa mới hôm qua. Chính những khoảnh khắc bình dị ấy đã gắn kết tôi với quê hương bằng sợi dây tình cảm không thể đứt đoạn.”
Mở bài bằng kỷ niệm cá nhân tạo sự chân thực, gần gũi và cảm động. Cách mở bài này giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và hòa mình vào câu chuyện của người viết, đồng thời thể hiện được tình cảm sâu sắc, gắn bó của người viết với quê hương mình.
Mở bài bằng so sánh, tương phản về quê hương
Mẫu 10: “Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ với những thành phố hiện đại, nhộn nhịp, vẫn có những miền quê yên bình giữ nguyên nét đẹp hoang sơ, mộc mạc. Quê hương tôi là một nơi như thế – một làng chài nhỏ bên bờ biển, nơi cuộc sống vẫn trôi chậm rãi theo nhịp sóng vỗ bờ, nơi con người vẫn giữ nguyên những phong tục tập quán từ bao đời nay.”
Cách mở bài này tạo sự tương phản giữa cuộc sống hiện đại và cuộc sống ở quê hương, từ đó làm nổi bật những giá trị truyền thống, những nét đẹp riêng biệt của quê hương mà không nơi nào có được. Phương pháp này giúp người đọc nhận ra giá trị của quê hương trong bối cảnh thế giới đang không ngừng thay đổi.
Mở bài bằng hình ảnh biểu tượng của quê hương
Mẫu 11: “Cây đa, bến nước, con đò – ba hình ảnh đã trở thành biểu tượng của làng quê Việt Nam từ bao đời nay. Tại quê hương tôi, cây đa cổ thụ đầu làng với tán lá rộng che mát cả một góc sân đình, bến nước trong xanh nơi những cô gái làng giặt áo, và con đò nhỏ lênh đênh trên dòng sông hiền hòa đưa người qua lại hai bờ, đã tạo nên một bức tranh làng quê đẹp đẽ, yên bình khiến lòng người xao xuyến mỗi khi nhớ về.”
Mở bài bằng những hình ảnh biểu tượng giúp tạo nên những liên tưởng đẹp đẽ, gần gũi và dễ hình dung. Những hình ảnh này thường mang tính đại diện cao, gắn liền với văn hóa, lối sống của người dân địa phương và có sức gợi cảm mạnh mẽ.
Những lưu ý khi viết mở bài về quê hương
Để viết được mở bài quê hương hay và ấn tượng, học sinh lớp 7 cần lưu ý một số điểm sau:
Tránh những cách mở bài sáo rỗng
- Không nên sử dụng những câu mở đầu quá chung chung, thiếu cá tính như “Quê hương là nơi ta sinh ra và lớn lên…” mà không có điểm nhấn riêng.
- Tránh những câu văn rườm rà, dài dòng làm người đọc mất kiên nhẫn.
- Không lạm dụng những mỹ từ hoa mỹ một cách gượng ép, thiếu tự nhiên.
Chọn phương pháp mở bài phù hợp với nội dung bài viết
- Nếu bài viết tập trung vào phong cảnh quê hương, nên chọn mở bài miêu tả cảnh đẹp hoặc nêu vị trí địa lý.
- Nếu bài viết về phong tục, văn hóa, nên chọn mở bài nêu giá trị văn hóa hoặc mở bài bằng câu ca dao, tục ngữ liên quan.
- Nếu bài viết thiên về cảm xúc, tình cảm với quê hương, nên chọn mở bài bằng cảm xúc hoặc kỷ niệm cá nhân.
Đảm bảo tính liên kết giữa mở bài và thân bài
- Mở bài phải giới thiệu được chủ đề và gợi mở được những nội dung sẽ được triển khai trong phần thân bài.
- Tránh tình trạng “đầu voi đuôi chuột” – mở bài hoành tráng nhưng thân bài lại nghèo nàn, hoặc mở bài không liên quan đến nội dung thân bài.
- Đảm bảo giọng điệu, phong cách viết nhất quán từ mở bài đến kết bài.
Cách lựa chọn mở bài phù hợp với đề bài
Việc lựa chọn cách mở bài quê hương phù hợp sẽ giúp bài viết của các em học sinh lớp 7 trở nên ấn tượng và hiệu quả hơn. Dưới đây là một số gợi ý:
Dựa vào yêu cầu của đề bài
- Nếu đề bài yêu cầu “Tả về quê hương em”, nên chọn mở bài trực tiếp như miêu tả cảnh đẹp hoặc nêu vị trí địa lý.
- Nếu đề bài là “Cảm nghĩ về quê hương”, nên chọn mở bài gián tiếp như mở bài bằng câu thơ, câu hỏi tu từ hoặc cảm xúc cá nhân.
- Nếu đề bài là “Quê hương em có gì đặc biệt”, nên chọn mở bài nêu nét đặc trưng nổi bật của quê hương.
Dựa vào đặc điểm của quê hương
- Nếu quê hương có phong cảnh đẹp, nên chọn mở bài miêu tả cảnh đẹp.
- Nếu quê hương có truyền thống lịch sử, văn hóa đặc sắc, nên chọn mở bài nêu giá trị lịch sử, văn hóa.
- Nếu quê hương có nghề truyền thống nổi tiếng, nên chọn mở bài nêu nét đặc trưng nổi bật.
Dựa vào phong cách cá nhân
- Nếu em có khả năng miêu tả tốt, nên chọn mở bài miêu tả cảnh đẹp hoặc hình ảnh biểu tượng.
- Nếu em có vốn thơ ca, ca dao phong phú, nên chọn mở bài bằng câu thơ, ca dao.
- Nếu em giỏi phân tích, suy luận, nên chọn mở bài bằng câu hỏi tu từ hoặc câu nói nổi tiếng.
Kết luận
Viết mở bài quê hương hay là một kỹ năng quan trọng mà học sinh lớp 7 cần rèn luyện. Thông qua 10+ mẫu mở bài đã được giới thiệu ở trên, các em có thể linh hoạt lựa chọn và vận dụng vào bài viết của mình. Dù là mở bài trực tiếp hay gián tiếp, điều quan trọng nhất là phải thể hiện được tình cảm chân thành, sâu sắc dành cho quê hương và tạo được ấn tượng, sự hấp dẫn đối với người đọc ngay từ những dòng đầu tiên.
