Chuyện “Người Con Gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một tác phẩm tiêu biểu trong kho tàng văn học trung đại Việt Nam, gợi lên nhiều cảm xúc về tình yêu, sự hy sinh và nỗi đau của người phụ nữ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách viết mở bài chuyện người con gái Nam Xương bài hấp dẫn cho tác phẩm, giúp các bạn lớp 9 dễ dàng tiếp cận và thể hiện cảm xúc của mình một cách sâu sắc.
I. Mở bài trực tiếp về Chuyện người con gái Nam Xương
Mở bài trực tiếp là cách tiếp cận vấn đề một cách nhanh chóng, đi thẳng vào vấn đề chính mà không cần nhiều lời dẫn dắt. Dưới đây là 5 mẫu mở bài trực tiếp các em có thể tham khảo:
1. Mở bài nêu khái quát về tác phẩm và nhân vật
“Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một tác phẩm tiêu biểu trong tuyển tập “Truyền kỳ mạn lục”, khắc họa số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Nhân vật Vũ Nương hiện lên như một biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam truyền thống với vẻ đẹp nết na, đức hạnh nhưng phải chịu nhiều bất hạnh, oan khuất trong cuộc đời. Qua nhân vật này, tác giả không chỉ thể hiện niềm cảm thương sâu sắc với thân phận người phụ nữ mà còn gửi gắm những suy ngẫm về giá trị nhân đạo, về công lý xã hội thời phong kiến.
2. Mở bài nhấn mạnh số phận bi thảm của nhân vật
Số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến luôn là đề tài đau thương được nhiều tác giả quan tâm. Trong truyện Chuyện người con gái Nam Xương, Nguyễn Dữ đã khắc họa hình ảnh Vũ Nương – một người phụ nữ xinh đẹp, thủy chung, hiền thục nhưng lại phải chịu một kết cục bi thảm vì sự nghi kỵ, thiếu tin tưởng của chồng. Nàng trở thành nạn nhân của định kiến xã hội, của sự bất công trong gia đình phong kiến, để rồi cuối cùng phải tìm đến cái chết để minh oan cho mình và giải thoát khỏi những đau khổ trần gian.
3. Mở bài nhấn mạnh vẻ đẹp phẩm chất của nhân vật
Trong kho tàng văn học trung đại Việt Nam, hình tượng người phụ nữ luôn được các tác giả đề cao với những phẩm chất cao đẹp. Vũ Nương trong “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một điển hình tiêu biểu. Nàng hiện lên với vẻ đẹp toàn diện cả về ngoại hình lẫn tâm hồn: “tính đã thùy mị mà lại cũng hiếu thảo”, “nết na thuần hậu”, “tư dung tốt đẹp”. Đặc biệt, Vũ Nương còn là hiện thân của lòng thủy chung, đức hy sinh và sự chịu đựng – những phẩm chất cao quý của người phụ nữ Việt Nam truyền thống trước những bất công của số phận và xã hội.
4. Mở bài từ góc độ văn học trung đại
Văn học trung đại Việt Nam đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị nhân đạo sâu sắc, trong đó “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một tác phẩm tiêu biểu. Tác phẩm không chỉ phản ánh hiện thực xã hội phong kiến mà còn thể hiện tư tưởng nhân đạo tiến bộ của tác giả thông qua hình tượng nhân vật Vũ Nương. Đây là một người phụ nữ đẹp người đẹp nết, sống thủy chung, đảm đang nhưng lại phải chịu nhiều bất hạnh, oan khuất đến nỗi phải tìm đến cái chết để giải thoát và minh oan cho bản thân. Câu chuyện về Vũ Nương đã trở thành tiếng nói cảnh tỉnh về thân phận người phụ nữ và sự bất công của xã hội phong kiến.
5. Mở bài từ góc độ nghệ thuật xây dựng nhân vật
Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong văn học trung đại thường mang đậm tính ước lệ, biểu tượng. Tuy nhiên, với nhân vật Vũ Nương trong “Chuyện người con gái Nam Xương”, Nguyễn Dữ đã thể hiện một bước tiến đáng kể trong việc khắc họa nhân vật văn học với những nét tính cách chân thực, sinh động. Vũ Nương hiện lên không chỉ với vẻ đẹp lý tưởng của người phụ nữ truyền thống mà còn với những đau khổ, dằn vặt rất người trước những oan khuất của số phận. Chính nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo này đã góp phần làm nên thành công của tác phẩm và để lại nhiều dư âm trong lòng người đọc.
II. Mở bài gián tiếp Chuyện người con gái Nam Xương
Mở bài gián tiếp là cách tiếp cận vấn đề một cách từ từ, dẫn dắt người đọc từ những vấn đề chung, những suy nghĩ, triết lý rộng lớn trước khi đi vào vấn đề chính. Dưới đây là 5 mẫu mở bài gián tiếp các em có thể tham khảo:
1. Mở bài từ suy ngẫm về thân phận phụ nữ
Trong xã hội phong kiến, người phụ nữ thường phải sống trong sự ràng buộc của những định kiến, những quy tắc khắt khe của “tam tòng tứ đức”. Họ không chỉ phải đảm đương việc nhà, chăm sóc con cái, phụng dưỡng cha mẹ chồng mà còn phải chịu đựng những bất công, thiệt thòi trong chính gia đình mình. Nhiều người trong số họ đã trở thành nạn nhân của những nghi kỵ, hiểu lầm mà không có cơ hội để minh oan. Vũ Nương trong “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ chính là một điển hình cho thân phận bi kịch ấy – một người phụ nữ hiền thục, đức hạnh nhưng lại phải chết oan vì sự nghi ngờ vô căn cứ của chồng.
2. Mở bài từ suy ngẫm về sự bất công, oan khuất
Trong cuộc sống, đôi khi sự thật và công lý không phải lúc nào cũng được thể hiện đúng đắn. Có những oan khuất không được giải tỏa, có những bất công không được đền bù, để lại những nỗi đau không thể hàn gắn trong lòng người. Văn học trung đại Việt Nam đã nhiều lần phản ánh những oan khuất, bất công đó thông qua số phận của các nhân vật, đặc biệt là nhân vật nữ. Truyện “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ với nhân vật chính Vũ Nương là một minh chứng điển hình. Câu chuyện về người phụ nữ xinh đẹp, đức hạnh phải chịu oan khuất đến chết vì sự nghi ngờ của chồng đã khiến bao thế hệ độc giả phải xót xa, thương cảm.
3. Mở bài từ suy ngẫm về giá trị nhân đạo trong văn học
Giá trị nhân đạo là một trong những giá trị cốt lõi, xuyên suốt trong lịch sử văn học dân tộc. Từ thời kỳ văn học dân gian đến văn học trung đại và hiện đại, các tác giả luôn hướng ngòi bút của mình vào việc phản ánh hiện thực, bênh vực cho những số phận bất hạnh, đặc biệt là người phụ nữ. Tinh thần nhân đạo đó được thể hiện rõ nét trong “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ. Qua hình tượng Vũ Nương – người phụ nữ đẹp người đẹp nết nhưng phải chịu nhiều oan khuất, tác giả không chỉ bày tỏ lòng thương cảm sâu sắc với thân phận người phụ nữ mà còn gửi gắm niềm tin vào công lý, vào những giá trị nhân văn cao đẹp.
4. Mở bài từ tư tưởng nhân văn của Nguyễn Dữ
Nguyễn Dữ là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam với tuyển tập truyện “Truyền kỳ mạn lục”. Điểm nổi bật trong sáng tác của ông chính là tinh thần nhân đạo sâu sắc, thể hiện qua việc ông luôn hướng ngòi bút của mình vào việc bênh vực cho những số phận bất hạnh, đặc biệt là người phụ nữ trong xã hội phong kiến. “Chuyện người con gái Nam Xương” là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện rõ tư tưởng nhân văn đó của Nguyễn Dữ. Qua hình tượng Vũ Nương – người phụ nữ đẹp người đẹp nết nhưng phải chịu nhiều oan khuất đến nỗi phải tìm đến cái chết, tác giả đã gửi gắm niềm cảm thương sâu sắc và lên án những bất công, phi lý của xã hội phong kiến.
5. Mở bài từ yếu tố kỳ ảo trong văn học trung đại
Yếu tố kỳ ảo, siêu nhiên là một trong những đặc trưng nổi bật của văn học trung đại Việt Nam, đặc biệt là trong các truyện truyền kỳ. Yếu tố này không chỉ làm tăng tính hấp dẫn, li kỳ của tác phẩm mà còn góp phần thể hiện tư tưởng, quan điểm của tác giả về các vấn đề xã hội. Trong “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, yếu tố kỳ ảo được thể hiện qua hình ảnh bóng Vũ Nương in trên vách và sự xuất hiện của nàng dưới hình hài một vị thần sông sau khi chết. Chính yếu tố kỳ ảo này đã góp phần làm nổi bật bi kịch của nhân vật và thể hiện khát vọng về công lý, về một xã hội công bằng hơn cho người phụ nữ.
III. Lưu ý khi viết mở bài Chuyện người con gái Nam Xương
Để viết được một mở bài ấn tượng về chuyện người con gái Nam Xương, các em học sinh lớp 9 cần lưu ý một số điểm sau:
1. Nắm vững nội dung tác phẩm
Trước khi viết mở bài, các em cần đọc kỹ và nắm vững nội dung truyện Chuyện người con gái Nam Xương. Cụ thể:
- Hiểu rõ cốt truyện: Vũ Nương là người con gái xinh đẹp, đức hạnh ở Nam Xương, lấy Trương Sinh làm chồng. Khi Trương Sinh đi lính, Vũ Nương ở nhà một mình nuôi con. Để con đỡ nhớ cha, nàng thường chỉ vào bóng mình trên vách và nói đó là cha. Khi Trương Sinh trở về, nghe con nói vậy, anh ta nghi ngờ vợ không chung thủy. Vũ Nương không giải thích được nên đã nhảy xuống sông tự vẫn để minh oan.
- Nắm rõ các nhân vật chính: Vũ Nương, Trương Sinh, đứa con trai, Phan Sinh (người đã giúp minh oan cho Vũ Nương).
- Hiểu rõ thông điệp của tác phẩm: Lên án xã hội phong kiến bất công, thể hiện lòng thương cảm với thân phận người phụ nữ, đề cao các giá trị nhân đạo.
2. Xác định rõ góc độ tiếp cận
Tùy vào yêu cầu của đề bài và ý tưởng cá nhân, các em có thể chọn một trong các góc độ tiếp cận sau để viết mở bài:
- Góc độ nhân vật: Tập trung vào vẻ đẹp ngoại hình và phẩm chất của Vũ Nương, số phận bi thảm của nàng.
- Góc độ tác giả: Nhấn mạnh tư tưởng nhân đạo, tiến bộ của Nguyễn Dữ thông qua việc xây dựng nhân vật Vũ Nương.
- Góc độ xã hội: Phản ánh hiện thực xã hội phong kiến với những bất công, định kiến đối với người phụ nữ.
- Góc độ nghệ thuật: Đề cập đến nghệ thuật xây dựng nhân vật, sử dụng yếu tố kỳ ảo trong tác phẩm.
3. Kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức
Một mở bài hay không chỉ có nội dung sâu sắc mà còn cần có hình thức trình bày hấp dẫn. Các em nên:
- Sử dụng ngôn ngữ trong sáng, giàu hình ảnh
- Kết hợp giữa kể, tả, bình luận một cách hợp lý
- Tránh dùng từ ngữ sáo rỗng, thiếu tự nhiên
- Chú ý đến tính liên kết, mạch lạc giữa các câu, các ý
4. Tránh những lỗi thường gặp
Khi viết mở bài về chuyện người con gái Nam Xương, các em cần tránh một số lỗi thường gặp sau:
- Mở bài quá dài hoặc quá ngắn (mở bài nên chiếm khoảng 1/10 độ dài bài viết)
- Lạc đề, không tập trung vào vấn đề chính
- Sai lệch thông tin về tác giả, tác phẩm
- Trình bày lủng củng, thiếu mạch lạc
- Sử dụng ngôn ngữ nghèo nàn, thiếu sáng tạo
IV. Cách vận dụng các mẫu mở bài vào bài văn
Các mẫu mở bài trên đây chỉ là gợi ý để các em tham khảo. Khi vận dụng vào bài văn cụ thể, các em cần:
1. Điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu đề bài
Tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của đề bài mà các em có thể điều chỉnh mở bài cho phù hợp. Ví dụ:
- Nếu đề bài yêu cầu phân tích vẻ đẹp phẩm chất của Vũ Nương, các em nên chọn mẫu mở bài nhấn mạnh vẻ đẹp phẩm chất của nhân vật.
- Nếu đề bài yêu cầu phân tích bi kịch của Vũ Nương, các em nên chọn mẫu mở bài nhấn mạnh số phận bi thảm của nhân vật.
- Nếu đề bài yêu cầu phân tích giá trị nhân đạo của tác phẩm, các em nên chọn mẫu mở bài từ suy ngẫm về giá trị nhân đạo trong văn học.
2. Kết nối mở bài với thân bài và kết bài
Mở bài cần có sự kết nối chặt chẽ với thân bài và kết bài để tạo nên một bài văn hoàn chỉnh, mạch lạc. Các em nên:
- Đảm bảo những vấn đề nêu ra trong mở bài sẽ được triển khai đầy đủ trong thân bài
- Tránh tình trạng “đầu voi đuôi chuột” – mở bài hay nhưng thân bài và kết bài lại không tương xứng
- Giữ nhất quán về quan điểm, cách tiếp cận từ mở bài đến kết bài
3. Thể hiện cá tính và sự sáng tạo
Mặc dù tham khảo các mẫu mở bài, các em vẫn cần thể hiện cá tính và sự sáng tạo của mình để tạo ấn tượng với người đọc. Các em có thể:
- Đưa ra những nhận định, đánh giá riêng về tác phẩm, nhân vật
- Sử dụng những hình ảnh, so sánh độc đáo
- Kết hợp kiến thức văn học với hiểu biết về lịch sử, văn hóa, xã hội
V. Kết luận
Viết mở bài hay cho bài văn phân tích Chuyện người con gái Nam Xương là một kỹ năng quan trọng mà các em học sinh lớp 9 cần rèn luyện. Với 10 mẫu mở bài đã được giới thiệu, cùng với những lưu ý và hướng dẫn cụ thể, hy vọng các em sẽ có thêm nhiều ý tưởng và tự tin hơn khi viết bài.
